Các tuyên bố mới đây cho thấy tân Thủ tướng Úc Anthony Albanese có thể kế thừa cách tiếp cận của người tiền nhiệm, nhưng thận trọng và cân bằng hơn.
Chính sách đối ngoại của tân Thủ tướng Úc Anthony Albanese vẫn là một ẩn số. (Nguồn: AFP).
Như vậy, ngày 23/5, ông Anthony Albanese đã chính thức trở thành Thủ tướng Úc, đưa Công đảng trở lại nắm quyền sau hơn 9 năm.
Dù ông Albanese là chính trị gia dày dặn kinh nghiệm với 26 năm tại Quốc hội và từng làm Phó Thủ tướng trong thời gian ngắn vào năm 2013, song quan điểm về đối ngoại của ông vẫn là ẩn số, ít nhất là đến khi ông tham dự Thượng đỉnh Bộ tứ tại Tokyo (Nhật Bản) vừa qua.
Chuyện nước lớn
Ở hiện tại, ưu tiên đối ngoại hàng đầu của Úc là giải quyết quan hệ với Trung Quốc, đối tác thương mại song cũng là thách thức lớn nhất.
Vấn đề này đã được tân Thủ tướng Anthony Albanese đề cập trong bài phát biểu ngay sau khi nhậm chức ngày 23/5, vài giờ trước khi ông lên đường tới Tokyo họp Bộ tứ.
Cho rằng thời gian tới quan hệ Úc – Trung Quốc sẽ tiếp tục là “một mối quan hệ khó khăn”, nhà lãnh đạo này nhấn mạnh: “Chính Bắc Kinh đã thay đổi, không phải Canberra và chúng ta phải luôn bảo vệ các giá trị của mình”.
Về phần mình, ngày 24/5, Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường đã gửi điện mừng, đề cập “mối quan hệ ổn định và tốt đẹp” mang lại lợi ích cho cả hai.
Nội dung bức điện có đoạn: “Trung Quốc sẵn sàng phối hợp với Úc để xem xét lại quá khứ, nhìn về tương lai, đề cao nguyên tắc tôn trọng lẫn nhau và cùng có lợi, nhằm thúc đẩy sự phát triển bền vững và vững chắc của quan hệ đối tác chiến lược toàn diện”.
Một số nhà quan sát cho rằng động thái này đã cho thấy sự chấm dứt tình trạng “đóng băng quan hệ” kéo dài hơn 2 năm giữa hai nước.
Tuy nhiên, chừng đó có lẽ là chưa đủ để thuyết phục ông Albanese.
Phát biểu ngày 24/5, tân Thủ tướng Úc hoan nghênh thiện chí từ Trung Quốc, song khẳng định lập trường của Canberra trong quan hệ với Bắc Kinh là không đổi.
Kêu gọi Trung Quốc sớm dỡ bỏ cấm vận thương mại với Úc, ông tuyên bố: “Những yêu cầu của Trung Quốc là hoàn toàn phi lý và chúng tôi đã từ chối. Chúng tôi sẽ tự quyết định các giá trị và hướng đi của Úc trong tương lai”.
Ông Albanese cũng cho biết Bộ tứ đã thảo luận về thỏa thuận mới đây giữa Trung Quốc và quần đảo Solomon, đồng thời tìm cách để “thúc đẩy các giá trị chung tại khu vực vào thời điểm Trung Quốc đang mong muốn tăng cường ảnh hưởng”.
Tuy nhiên, khi được hỏi về khả năng cải thiện quan hệ với Bắc Kinh, ông khẳng định Canberra vẫn luôn “sẵn sàng thúc đẩy quan hệ tốt đẹp với tất cả các nước”.
Trong khi đó, quan hệ của Canberra với Washington lại hoàn toàn ngược lại.
Tại Tokyo, tân Thủ tướng Úc đã có trò chuyện cởi mở với Tổng thống Mỹ. Trong khi ông Albanese chia sẻ hồi tưởng thời trai trẻ ở Mỹ, ông Biden lại có dịp bông đùa khi nghe nhà lãnh đạo Úc kể về Hiệp hội Súng trường Mỹ (NRA).
Tuy nhiên, bên cạnh mối quan hệ cá nhân nồng ấm cùng liên kết chặt chẽ giữa hai nước trong Bộ tứ, thỏa thuận liên minh Úc – Anh – Mỹ (AUKUS) và liên minh tình báo Ngũ nhãn, ông Albanese vẫn cho thấy sự thận trọng, tránh gây căng thẳng hơn với Bắc Kinh và độc lập với Washington trong cạnh tranh Mỹ – Trung.
Cụ thể, khi được hỏi về việc Mỹ khẳng định sẵn sàng triển khai lực lượng để bảo vệ Đài Loan (Trung Quốc), Thủ tướng Albanese tuyên bố lập trường của nước này là không đổi, đồng thời nhấn mạnh: “Chúng tôi cho rằng các bên không nên có hành động đơn phương nhằm thay đổi hiện trạng của khu vực”.
Tân Thủ tướng Úc Anthony Albanese cùng Tổng thống Mỹ Joe Biden, Thủ tướng Nhật Bản Kishida Fumio và Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi tại Thượng đỉnh Bộ tứ ngày 24/5 ở Tokyo, Nhật Bản. (Nguồn: AFP).
Hai điểm mới
Đặc biệt, dù mới chỉ nhậm chức Thủ tướng và chưa có nội các hoàn chỉnh, song ông Anthony Albanese đã cho thấy hai điểm mới đáng chú ý.
Thứ nhất, ông đề xuất tăng cường nỗ lực giải quyết tình trạng biến đổi khí hậu, thách thức hàng đầu về kinh tế và an ninh đối với các đảo ở Thái Bình Dương.
Chính phủ Úc sẽ đặt mục tiêu mới về giảm khí thải còn 43% năm 2030, tiến tới đạt mốc trung hòa carbon năm 2050. Từ đó, Canberra và đối tác sẽ “dành nhiều năng lượng, tài nguyên để đảm bảo an ninh cho khu vực khi chúng ta bước vào một giai đoạn mới, phức tạp của môi trường chiến lược tại Thái Bình Dương”.
Cam kết của ông Albanese phản ánh mối quan tâm của cử tri trước tác động của biến đổi khí hậu tới ngành nông nghiệp nói riêng và môi trường sống nói chung, với nhiều điểm tương đồng mục tiêu chính quyền Mỹ đang nỗ lực thúc đẩy.
Thứ hai, điện đàm với ông Albanese ngày 24/5, Thủ tướng Anh Boris Johnson đã nhắc tới khả năng mở rộng AUKUS sang các lĩnh vực khác.
Văn phòng Thủ tướng Anh cho biết: “Cả hai nhà lãnh đạo đã khẳng định ‘sự đồng thuận mạnh mẽ’ trong các vấn đề an ninh toàn cầu, biến đổi khí hậu, thương mại và đề cao tầm quan trọng của thỏa thuận thương mại tự do mới đây”.
Tuy nhiên, viết trên Twitter, ông Albanese cho biết hai bên đã “thảo luận về cam kết chung với AUKUS và thách thức từ biến đổi khí hậu”, song không đề cập việc mở rộng AUKUS như phía Anh thông báo.
Hành động này cho thấy thái độ thận trọng của ông Albanese về mở rộng cam kết của Canberra trong AUKUS.
Các hoạt động và tuyên bố mới nhất cho thấy ông Anthony Albanese có thể kế thừa chính sách đối ngoại của người tiền nhiệm, nhưng thận trọng và cân bằng hơn.
Tuy nhiên, liệu cách tiếp cận này có mang lại hiệu quả mà tân Thủ tướng Úc mong muốn?
Thời gian sẽ có câu trả lời.
Theo baoquocte.vn
Leave a comment