Cuộc tranh luận về câu nói này từng diễn ra cách đây 30-40 năm và gây nhiều lo ngại. Tuy nhiên, trái với dự đoán của cố Thủ tướng Singapore Lý Quang Diệu, thu nhập và mức sống của người Úc hiện vẫn cao hơn hầu hết các nước láng giềng châu Á. Vào đầu những năm 1980, Úc đứng thứ 12 trong bảng xếp hạng của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) nhưng nay đứng thứ 10 hoặc 11.

Vậy nếu không có thêm các thỏa hiệp với Trung Quốc về vấn đề thương mại và chính sách, Úc có thật sự trở thành “rác thải da trắng tội nghiệp” hay không?

Kinh tế Úc đã giảm 7% trong quý 2, gây ra cuộc suy thoái đầu tiên kể từ đầu những năm 1990. Ảnh: EPA

GS John Quiggin, nhà kinh tế học người Úc và là thành viên của Liên đoàn Hội đồng Nghiên cứu Úc, nhận định lĩnh vực xuất khẩu của Úc gặp nguy cơ rõ ràng, đặc biệt là quặng sắt, mặt hàng xuất khẩu đơn lẻ lớn nhất của Úc và chủ yếu xuất sang Trung Quốc.

Riêng điều này thì thật sự là vấn đề lớn. Úc xuất khẩu quặng sắt trị giá hơn 100 tỉ AUD/năm (tương đương 72,7 tỉ USD/năm) nhưng số tiền này không quy thành thu nhập của phần đông người dân Úc.

Ngành công nghiệp khai thác ở Tây Úc sử dụng khoảng 100.000 lao động, chưa đến 1% lực lượng lao động của Úc. Mức lương của họ vào khoảng 10 tỉ AUD/năm. Ngoài ra, các công ty khai thác quặng sắt lớn phải trả khoảng 15 tỉ AUD/năm thuế tài nguyên và thuế công ty. Dòng thu nhập trong ngành công nghiệp này chiếm khoảng 1% tổng thu nhập quốc dân Úc.