Khi chính phủ liên bang Úc hủy bỏ các thỏa thuận Vành đai và Con đường (BRI) gây tranh cãi của bang Victoria với Trung Quốc, chính quyền tiểu bang đã không phẫn nộ đáp lại.
Điều này giống như một cái nhún vai cam chịu.
Abc.net nhận xét, không có tuyên bố giận dữ hay phản đối nào, và thậm chí là không một cái ngoái nhìn từ Thủ hiến bang. Nhưng khá nhiều người dân trong bang đã thì thầm: “Tôi hy vọng chính quyền biết họ đang làm gì,” do lo sợ về một cuộc tấn công kinh tế khác từ Trung Quốc. Khối thịnh vượng chung không nghi ngờ về những gì đã làm. Người ta tin rằng họ đã vô hiệu hóa thành công một nỗ lực nhằm “nhồi nhét” Úc vào Sáng kiến Vành đai và Con đường (BRI) và làm rõ rằng chính sách đối ngoại sẽ chỉ do một mình Canberra điều hành.
Nhưng đó là một trò chơi nguy hiểm.
BRI có tầm quan trọng mang tính biểu tượng to lớn đối với sự lãnh đạo của Trung Quốc và Bắc Kinh sẽ coi quyết định này không phải là một sự khẳng định chủ quyền của Úc, mà là một hành động khiêu khích có chủ ý. Câu hỏi đặt ra là nước này sẽ trả đũa như thế nào, và liệu họ có giáng vào Úc một đợt trừng phạt thương mại và thuế quan mới hay không.
Cũng có một số nhà phân tích nghi ngờ rằng Bắc Kinh có thể đã tự hại mình.
Cho đến nay, cuộc chiến thương mại của Trung Quốc không gây thiệt hại lớn cho các nhà xuất khẩu của Úc, một số người đã tìm được thị trường mới.
Nước Úc cũng không sụp đổ. Chiến thuật đã không có hiệu quả.
Ngày 22/4, Bộ trưởng Ngoại giao Úc Marise Payne cho biết bà không tin rằng Trung Quốc sẽ tìm cách trừng phạt Úc bằng các hành động cưỡng ép kinh tế hơn nữa. Điều bà nói có thể vẫn chưa được chứng minh là đúng. Nhưng thực tế là không ai có thể đưa ra lời đảm bảo đó ngay bây giờ, đặc biệt là khi các thể chế chính trị lớn ở Bắc Kinh đang ngày càng đề cao tinh thần dân tộc chủ nghĩa.
Giọng điệu của bang Victoria đã thay đổi
Thủ hiến Victoria Daniel Andrews luôn đề cao các thỏa thuận BRI với tư cách là “người tạo ra công ăn việc làm” – một câu thần chú mà ông sử dụng cho nhiều dự án và chính sách – nhưng các câu hỏi về ngoại giao quốc tế và các tác động địa chính trị phần lớn vẫn chưa được giải đáp.
Những câu hỏi về hồ sơ nhân quyền của Trung Quốc luôn là những câu hỏi khó đối với vị thủ hiến cấp tiến nhất nước Úc – nhưng ông quả quyết rằng thỏa thuận này là nhằm thúc đẩy nền kinh tế của bang.
Khi mối quan hệ giữa Canberra và Bắc Kinh xấu đi vào năm ngoái, mức độ giận dữ đối với chính quyền bang Victoria đã tăng lên. Sự can thiệp của chính phủ liên bang là đỉnh điểm của thời kỳ băng giá giữa Khối thịnh vượng chung và bang Victoria của Thủ hiến Daniel Andrews.
Có lẽ không phải ngẫu nhiên mà cùng ngày chính quyền bang tung ra kế hoạch hoàn toàn mới về xây dựng một nhà máy sản xuất vaccine theo công nghệ mRNA, điều này làm nổi bật tốc độ triển khai vaccine còn chậm.
Nhưng trong khi việc xé bỏ các thỏa thuận có thể cản trở kế hoạch xây dựng quan hệ thương mại và thể chế của chính quyền bang Victoria với Trung Quốc, nó cũng loại bỏ một nỗi đau chính trị tiềm ẩn.
Người ta có thể thấy điều đó trong sự thay đổi giọng điệu của chính quyền tiểu bang.
Năm ngoái, Thủ hiến Andrews đã tuyên bố rằng việc xé bỏ các thỏa thuận BRI sẽ không thiết lập lại mối quan hệ của Úc với Trung Quốc và có thể gây tổn hại cho nền kinh tế của Victoria.
“Tôi nghĩ rằng nó có thể tạo ra một bối cảnh rất khó khăn cho nông dân, cho công nhân, cho các doanh nghiệp, cho mọi người dân Victoria, khó khăn hơn nhiều,” ông nói hồi tháng 12/2020.
Nhưng hôm 22/4, chính quyền tiểu bang hầu như không có ý kiến sau thông báo của Thượng nghị sĩ Payne, cho thấy họ có thể biết rằng đấu tranh công khai cho thỏa thuận này đang trở nên bất khả thi về mặt chính trị.
Đại dịch Covid-19 đã làm trầm trọng thêm sự nghi ngờ đối với Trung Quốc ở một số bộ phận của cộng đồng và thỏa thuận BRI – mặc dù không phải là một yếu tố thay đổi phiếu bầu lớn – có khả năng trở thành một sự phân tâm khó chịu đối với ông Andrews trong năm bầu cử 2022.
Vấn đề đó hiện đã được vô hiệu hóa, khiến chính quyền liên bang và tiểu bang của phe đối lập mất đi thế tấn công.
Các cơ hội chính trị cho Đảng Lao động Úc, chi nhánh Victoria (ALP)
Việc Trung Quốc sẵn sàng đối trọng với Úc bằng các biện pháp trừng phạt thương mại, cũng như đại dịch Covid-19, cũng đã gây ra một làn sóng chủ nghĩa dân tộc kinh tế mới. Các chính trị gia và cử tri trên khắp đất nước muốn Úc tự túc hơn. Và nếu Bắc Kinh quyết định giáng thêm trừng phạt lên Úc để trả đũa việc xé bỏ các thỏa thuận BRI, thì điều này sẽ chỉ càng củng cố thái độ đó. Việc lùi bước cũng mở ra một số cơ hội chính trị cho Đảng Lao động Úc, chi nhánh Victoria (ALP).
Nếu Trung Quốc trả đũa bằng các biện pháp trừng phạt thương mại nhiều hơn, gây thiệt hại cho các doanh nghiệp Úc và Victoria, thì chính quyền bang sẽ nhanh chóng đổ hết trách nhiệm lên vai Canberra.
“Đó là một sự đã rồi và chúng ta cũng ý thức và nhận thức được bất kỳ tác động nào của nó, vì vậy có lẽ tốt nhất nên nói chuyện với chính phủ liên bang về điều đó,” Bộ trưởng Jaala Pulford nhấn mạnh hôm 22/4.
Người ta có cảm giác rằng Victoria không bỏ cuộc mà chỉ lùi lại để chờ xem điều gì sẽ xảy ra tiếp theo.
Andrews không giấu giếm việc ông tin rằng chính phủ liên bang cần phải chịu nhiều trách nhiệm về sự suy thoái nghiêm trọng của mối quan hệ giữa Úc và Trung Quốc.
Vị Thủ hiến này từng nói vào năm ngoái: “Không có gì phải lo lắng – dù muốn hay không, Trung Quốc là khách hàng lớn nhất của chúng tôi.” Nhưng đó là một vị khách hàng khó tính và phức tạp./.
Theo Soha
Leave a comment