Đi xe đạp ở Australia

Hồi chuẩn bị đi nghiên cứu sinh ở Australia, tôi đã hỏi kinh nghiệm nhiều người để chuẩn bị cho thời gian 4, 5 năm sống ở một đất nước khác.

Nam Anh, một người bạn cũ thời đại học, đã có kinh nghiệm học Master ở Australia hai năm, khuyên tôi nên mua ngay xe đạp, vì đi xe ở Brisbane rất thích. Dù địa hình ở đây hơi đồi núi một chút nhưng rất xứng đáng để chọn xe đạp làm phương tiện di chuyển. Nam Anh chỉ mới đi xe đạp vào kỳ cuối cùng cậu học ở đây và cảm thấy thật tiếc nuối vì đã không có xe đạp ngay từ kỳ học đầu tiên. Vì thế, mua xe đạp là một trong các việc mà tôi lên kế hoạch sẽ làm sớm khi sang Australia.

Một buổi chiều mùa đông, trong tuần đầu tiên ở Australia, tôi đang nấu nướng trong căn hộ mình ở trọ thì có người đến giao một món hàng trong cái thùng giấy cực kỳ to, chiều dài chừng 1,5 m, rộng chừng 1 m. Tôi ngạc nhiên không biết ai gửi đồ gì cho mình. Mở ra, tôi thấy một chiếc xe đạp màu trắng láng coóng. Hóa ra chồng tôi ở Việt Nam đã mày mò đặt trên Internet mua cho tôi một chiếc xe với giá 125 USD, giao tận nhà. Chiếc xe rất đẹp và có 6 cỡ điều chỉnh xích để đi ở mọi địa hình.

Khi chồng tôi sang đây, chúng tôi lại ra trung tâm thành phố mua thêm một chiếc xe nữa với giá 90 USD. Ở cửa hàng có rất nhiều dòng xe khác nhau, rẻ như xe chúng tôi chọn cũng có, những xe đạp địa hình loại tốt tới cả nghìn đô cũng có.

Sau này khi thông thạo địa hình và cũng quen với cách bán mua ở Australia, tôi còn thấy các bạn sinh viên rao bán xe cũ (thường 50-60USD). Đi trong trường thỉnh thoảng tôi lại thấy một cái xe được khóa cẩn thận, có dán một miếng giấy ghi điện thoại người bán để liên lạc. Các xe cũ này cũng khá tốt.

Đi xe ở Australia rất thuận tiện. Có những con đường dành riêng cho người đi xe đạp, có chỉ dẫn đàng hoàng, nhưng nhiều khi cũng chung đường với người đi bộ hay đi ô tô.

Anh bạn Việt kiều của tôi thấy tôi đi xe đạp thì bảo: “Chị đi xe vậy không sợ nguy hiểm à. Em ra đường cứ thấy mấy bác xe đạp chờn vờn trước mặt là sợ lắm. Chỉ sợ đâm vào các bác ấy”.

Tôi thì tự tin lắm với tài lái xe gắn máy hai bánh của mình ở Việt Nam, giờ qua đây đâu ngại gì lái xe đạp. Tất nhiên, tỷ lệ người đi xe đạp để đến cơ quan hay đi học không nhiều, do Australia rất rộng lớn, phương tiện công cộng lại sẵn, chỗ đỗ xe riêng ở các trường đại học cũng nhiều nên số lượng người đi xe đạp khá ít. Tuy nhiên, số người chọn đạp xe như môn thể thao để rèn luyện sức khỏe thì rất đông.

Có lần vào buổi trưa, tôi đã đếm thử trong bãi xe cạnh tòa nhà văn phòng trong trường, có 32 cái xe máy và 7 cái xe đạp. Một chỗ dành riêng cho xe đạp cũng có đến hơn chục chiếc nữa. Còn các bãi đỗ xe ô tô thì kín không còn một chỗ trống.

Người Australia thích các hoạt động thể thao ngoài trời. Lướt sóng rất phổ biến ở các vùng biển. Còn ở Brisbane, tôi nhìn thấy ba hoạt động thể thao nổi trội ngoài trời là chơi thuyền, đi xe đạp và chạy hoặc đi bộ. Dòng sông Brisbane chiều nào cũng tấp nập thuyền nhỏ thuyền to. Những hôm sóng to, thuyền có khi lật nhào nhưng không cản nổi tình yêu của những người thích môn thể thao dưới nước. Người đi bộ và chạy bộ thì bất kể giờ nào cũng có, sáng trưa chiều tối. Chắc chỉ đêm mới không có người chạy bộ.

Riêng đi xe đạp thì buổi sáng sớm trước 8h và buổi chiều từ 17-20h, có rất nhiều người đạp xe. Từ 5h sáng, Brisbane đã nhộn nhịp với các cua-rơ trong bộ đồ thể thao gọn gàng đổ dốc ầm ầm hay đạp xe cật lực lên dốc. Họ hay đi thành nhóm, ít thì hai ba người, nhiều thì hai chục người. Trông các anh chị này ai cũng gọn gàng và khỏe mạnh, làn da rám nắng. Quần áo thể thao cũng đẹp nên trông rất thích mắt. Họ thường đạp xe vài chục cây và nhiều điểm đạp xe dọc theo bờ sông Brisbane.

Do Brisbane khá là dốc nên đạp xe ở Brisbane khá mệt (một nhóm người Việt qua đây học ngắn hạn cứ bảo Brisbane như là Đà Lạt vậy, có hoa phượng tím và đường dốc lên xuống). Có những đoạn dài khoảng 300-400 m, dốc 10-12 độ. Khi thả dốc, bạn phải cực kỳ dũng cảm và xe của bạn phải có phanh rất tốt. Những lúc đổ dốc tôi nghĩ mình chắc đang lao xuống với tốc độ đến 30 km/h. Sợ đến thót tim. Thật may đường phố ở đây có những đoạn rất vắng nên tôi cũng đỡ ngại. Khi đông xe cộ, tôi thà dắt xe xuống dốc còn hơn.

Xuống dốc thích vì được đi nhanh, nhưng tất nhiên sau đó lại phải lên dốc, toát hết mồ hôi hột. Cỡ xích chỉnh về số một mà vẫn thấy chân mỏi nhừ. Lúc này xe sẽ bò lên dốc chậm chạp hơn cả đi bộ.

Dọc bờ sông Brisbane, thành phố mới sửa sang và làm con đường dành cho người đi bộ và đi xe đạp ngay cạnh bờ sông. Nước vỗ ì oạp ngay cạnh chỗ bạn đạp xe. Du thuyền, nhà cửa, cây cối, các công viên xanh tươi làm con đường đạp xe như ngắn lại. Đường đạp xe cạnh sông thì không dốc nên đạp xe ở đây rất thảnh thơi.

Tuy nhiên, bạn nên nhớ nhường đường cho những tay đua dày dạn kinh nghiệm chinh chiến, vì họ thường đạp rất nhanh. Nếu bạn cứ lởn vởn trước mũi xe của họ sẽ người phát cáu. Một lần, chính mắt tôi nhìn thấy một người đàn ông trung niên đang đạp xe rất nhanh, trước mắt là một cậu sinh viên đang lững thững vừa đạp xe vừa ngắm cảnh. Ông ấy cáu quá hét to lên: “Get off my road, Idiot!” (Biến khỏi đường của tao, đồ ngu!).

Tôi choáng váng, hai ba cô gái đang chạy bộ cũng sững lại và lắc đầu khó chịu. Nhưng đó chỉ là một người cực kỳ thô lỗ hiếm hoi mà tôi thấy, còn lại mọi người ở đây phần lớn đều dễ chịu. Khi bạn đang đi bộ, thấy có người đạp xe qua, bạn lùi vào trong để họ vượt qua, họ luôn nói cám ơn bạn. Khi bạn đạp xe, bạn nhường đường cũng vậy. Người Australia được giáo dục cư xử rất văn minh.

Ở Australia, cảnh sát cũng dùng xe đạp để đi tuần tra. Một anh bạn người Australia gốc Scotland nói rằng anh ấy rất ấn tượng với việc cảnh sát tại Queensland đi tuần bằng xe đạp. Nếu ghé trang policebike.com.au bạn cũng sẽ đọc thấy những thông tin về việc chiếc xe của cảnh sát đã được nghiên cứu, cải tiến để phù hợp với việc sử dụng hàng ngày của họ. Đó cũng là một trong các lý do để cảnh sát Australia đi đầu trong việc sử dụng xe đạp khi làm việc. Tất nhiên ngoài xe đạp, cảnh sát Australia còn có xe gắn máy rất oai hùng và xe ô tô nữa.

Nếu Tổng thống Nga Vladimir Putin giữ sức khỏe bằng tập võ và bơi lội thì Tony Abbott, Thủ tướng mới đắc cử của Australia, lại luyện tập và xuất hiện trên báo chí dưới hình ảnh một cua-rơ khỏe mạnh. Ông còn tham gia một chiến dịch quyên góp bằng việc đi xe đạp.

Hình ảnh đầu tiên của Tony Abbott, trong ngày đầu trên cương vị thủ tướng, xuất hiện trên báo ra hôm đó là một người đàn ông trung niên khỏe mạnh, mặc bộ đồ thể thao đạp xe, quần bó ngang gối, đội mũ bảo hiểm và… đi chân đất. Tất nhiên khi đạp xe thì ông sẽ đi giày, nhưng hình ảnh đó thật ấn tượng đối với tôi. Sau này, khi xem bản tin thấy Tony Abbott đi công cán nước ngoài với chiếc cà vạt màu xanh dương, tôi vẫn nhớ lại hình ảnh đã thấy ông ngày đầu nhậm chức trên các báo in.

Đi xe đạp ở Brisbane, bạn dễ dàng có chỗ để xe mà không phải khó nhọc tìm bãi đỗ như xe ô tô, nhất là ở những trường đại học trong trung tâm. Đỗ xe ô tô ở đây thường rất đắt (rẻ nhất cũng phải 1,5 USD một tiếng, thông thường chừng 4 USD một tiếng, có chỗ thậm chí 6 USD một tiếng hay 45 USD cho 4 tiếng). Đi xe đạp cũng là một cách giúp bảo vệ môi trường, do xe “chạy” bằng cơm và bánh mỳ chứ không chạy bằng xăng.

Đi xe đạp ở Brisbane còn thuận tiện ở chỗ bạn có thể mang xe đạp lên phà (City Cat). Phà nào cũng có chỗ để xe đạp gọn gàng, không phải giữ khư khư trong tay. Mang xe lên phà, khách cũng không phải trả thêm tiền, vì thế bạn không lo phải đạp xe đến kiệt sức. Các chuyến phà mỗi 15 hay 30 phút đều có thể là người ứng cứu khi bạn chán những vòng xoay.

Nếu bạn không có xe đạp cũng không sao. Ở Brisbane và các thành phố lớn của Úc có rất nhiều điểm để thuê và trả xe đạp. Chỉ cần bỏ ra 2 USD một ngày, bạn đã có thể thuê một chiếc xe chạy lòng vòng rồi. Thuê theo tháng và cả năm thì giá còn rẻ hơn nhiều. Thêm vào đó, các bạn sinh viên còn được giảm giá.

Tuy nhiên, đi xe đạp ở Brisbane cũng có cái bất tiện hơn so với ở Việt Nam là phải biết tự xoay sở khi xe xẹp lốp hay hư hỏng. Ở đây chẳng có các bác bơm xe hiền từ với cái bơm cũ kỹ ở đầu đường như ở Việt Nam. Và cũng không sẵn các tiệm sửa xe máy để có thể ghé vào bơm xe đạp. Tại các tiệm bán xăng, các bác tài có thể dùng bơm miễn phí nhưng chiếc xe đạp mong manh không dùng được cái bơm xe đó.

Dù có vài bất tiện nhỏ, đạp xe ở Australia vẫn rất thú vị. Và vào bất kỳ giờ nào, kể cả 12h trưa, bạn có thể xe đạp lang thang xuống phố và khám phá thành phố của bạn dưới một góc nhìn khác, nhanh hơn khi bạn đi bộ, không cách ngăn như khi bạn đi tàu hay ô tô, chỉ cần nhớ đội mũ bảo hiểm và bôi kem chống nắng.

Bài viết là chia sẻ của chị Bùi Thu Thủy, nghiên cứu sinh tại Brisbane.