Có thể bạn không biết nhưng đôi khi chỉ cần một điểm bị lộ ra người khác có thể tìm ra hàng loạt những thông tin khác, sử dụng thẻ tín dụng của bạn để mua hàng, mất tiền oan hay thậm chí tệ hơn là công khai tất cả những gì mà bạn muốn giữ bí mật. Trong bài viết này mình sẽ hướng dẫn các bạn cách ẩn thân tốt hơn trên Internet, tránh bị lộ hàng loạt thông tin không cần thiết.
Lưu ý: trong bài viết này vì mục đích cho các bạn thấy rõ mà một số nội dung mình sẽ dùng các mảng màu che, một số thì dùng nhiều hiệu ứng khác nhau. Tùy vào mục đích cũng như mắt thẩm mỹ riêng mà các bạn có thể che sao cho hợp lý nhất. Ngày mai mình sẽ hướng dẫn các bạn chưa biết che trên Windows, Mac, Android và iOS.
Chứng minh nhân dân:
CMND là cái mà chúng ta rất hay đi chia sẻ lung tung, nhiều người ngây thơ đến nỗi up lên toàn bộ CMND mà không biết đây là thứ có thể làm hại chúng ta nhiều nhất, hơn tất cả những thứ khác.
CMND là số định danh ở mức quốc gia, tức là hầu như mọi thông tin của chúng ta đều liên quan đến số này. Có một nguyên tác mà bạn phải nhớ, và luôn luôn nhớ khi cần chia sẻ CMND/bất cứ thông tin gì với ai đó: che đi các số cuối. Về nguyên tắc, tất cả những số đầu tiên trong CMND, thẻ ngân hàng, thẻ sinh viên… của bạn đều có thể dự đoán được dựa vào một số dữ liệu nhất định (sẽ nói rõ trong từng mục), vì vậy các số cuối mới chính là số chúng ta cần che đi. Ở Việt Nam thì thường 3 số đầu là số định danh tỉnh, ai cũng biết được.
Số CMND là quan trọng, còn các dữ liệu khác thì sao? Tên có thể che bớt đi 1 vài chữ nếu thích, ngày sinh nên xóa, địa chỉ tất nhiên cần phải che. Các thông tin không cần thiết như nơi cấp cũng nên che, cái đó thì ai truy cập vào thông tin của nhà nước thì mới thấy được. Ngày hết hạn và ngày cấp của CMND cũng nên che.
Vân tay nên được xóa đi khi gửi hình scan CMND cho bất cứ ai, đừng và đừng bao giờ gửi hình cho ai mà không xóa vân tay, trừ khi thật sự bị bắt buộc. Hiện tại thì khó có thể làm gì với nó nhưng tương lai thì chưa biết được.
Có thể đọc xong những dòng trên, các bạn sẽ nghĩ mình bị hoang tưởng, nhưng hãy xem một ví dụ: Có rất nhiều trường đại học ở Việt Nam cho phép sinh viên xem điểm trực tuyến, và đắng lòng là hệ thống đó ở rất nhiều trường lại rất thiếu an toàn và không hề đề cao tính riêng tư. Chỉ với 2 thông tin ở mặt trước CMND là ngày sinh và số CMND, mình đã có thể xem điểm của một người nào từng học ở đó.
Chưa đủ sợ, tất cả các ngân hàng ở mỗi nước đều có liên kết với một cơ quan tín dụng, cơ quan này có thể cung cấp toàn bộ thông tin tín dụng của bạn như từng nợ ai, đang có bao nhiêu thẻ tín dụng, nợ xấu như thế nào, có bao nhiêu tiền trong tài khoản tiền gửi… Ở Việt Nam cơ quan này gọi là CIC, và bạn biết người ta cần gì để kiểm tra thông tin này không: số CMND và ngày tháng năm sinh. Tất nhiên, chỉ một số ai được cấp phép mới được truy cập CIC và mỗi lần truy cập vào thì ngân hàng đều tốn phí nhưng nguy cơ bị lộ thông tin là không hề nhỏ.
Bằng lái xe:
.jpg)
Bằng lái xe cũng tương tự như CMND, tuy nhiên tác dụng của nó nhỏ hơn khá nhiều. Các thông tin bạn cần che là số của giấy phép lái xe, ngày tháng năm sinh, nơi cư trú, ngày cấp và thời gian hết hạn.
Hộ chiếu:
Che hết trừ mặt, ngày tháng năm sinh, nơi cấp, nơi sinh, số CMND, thời gian giá trị, và số hộ chiếu. Hộ chiếu đặc biệt là nó có một dãy số ở dưới ghi tên đầy đủ và số passport cũng như dãy số mà cơ quan chức năng quản lý, các bạn nhớ xóa nó luôn.
Visa:
Cái này hay được khoe nhất, mình cũng hay khoe. Visa cũng không nguy hiểm lắm nhưng bạn vẫn nên xóa tất cả những thông tin có thể làm lộ định danh cá nhân, đặc biệt là những thông tin liên quan tới control number, visa number của nước cấp, thông tin số passport, ngày được cấp và ngày hết hạn. Dù che những thông tin ở trên thì các bạn phải nhớ là che luôn thông tin ở hàng dưới cùng như trong hộ chiếu, cái này rất nhiều người quên, tất nhiên, che hết thì xấu nên che các số cuối là đủ.
Thẻ tín dụng, thẻ ghi nợ và tất cả các loại thẻ khác:
Đây là lỗi của hầu hết mọi người khi được cấp thẻ mới, họ khoe và up toàn bộ tấm thẻ hay một phần lên mạng xã hội mà không mảy may nghi ngờ thông tin nào có thể bị lợi dụng. Chúng ta hãy phân tích về cấu trúc của một thẻ tín dụng/ghi nợ để các bạn biết:
Các loại thẻ này thường có 14-16 số, trong đó khoảng 6 số đầu tiên dùng để thể hiện loại thẻ do tổ chức nào phát hành (Visa, Master, Amex…), quốc gia phát hành, ngân hàng phát hành. Ví dụ như bạn dùng thẻ Amex của Vietcombank thì gần như chắc chắn 6 số đầu sẽ là 379195, thẻ Visa của Techcombank là 457353 xin đừng che các số này vì vô ích, rất dễ để tìm ra và đoán được các thông tin này. Cái cần che là các số ở phía sau.
Tiếp theo, tháng năm hết hạn, tháng năm cấp cũng phải xóa, và xóa cả 2. Thông thường các thẻ này được cấp theo mức 1, 2, 3, 5 hoặc cao hơn còn tháng thì không thay đổi, lộ ra một số cũng có thể suy luận ra những số khác. Ví dụ bạn lộ cấp vào tháng 1/2015 thì người ta có thể thử 1/2016, 1/2017…
Tên, bắt buộc phải xóa, hoặc toàn bộ hoặc một phần
.jpg)
Quan trọng nhất: CVV. Làm ơn đừng bao giờ up hình thẻ tín dụng hay debit mà hiển thị những thông tin này lên. CVV với Master và Visa có 3 số, nằm ở mặt sau của thẻ còn Amex là 4 số ở mặt trước. Bạn nên lưu nó vào một nơi an toàn không ai có thể truy cập được hoặc tốt nhất là nhớ trong đầu rồi cạo 3 số nguy hiểm này đi.
Có nhiều trường hợp rất cẩn thận mà vẫn bị, đó là vì các bạn chụp hình ở mặt sau và quên mất là các số được khắc ngược vào trong nên có thể đoán ra được. Mình từng bị lỗi này, muốn chia sẻ với các bạn phương thức thanh toán mới sử dụng điện thoại nên chụp hình thẻ tín dụng post lên minh họa, xóa rất kỹ mà quên chi tiết đó, ai ngờ có kẻ gian sử dụng nó thanh toán gần 10 triệu trên một trang web online của nước ngoài. May mà thông minh nên can thiệp kịp thời…
Nhìn chung đừng bao giờ chia sẻ bất cứ thông tin nào liên quan tới thẻ mà không hiểu rõ về nó, kể cả hiểu thì cũng không nên chia sẻ.
Ngọc Bích_Theo TCCL
